मानभवन, ललितपुर
मानभवन, ललितपुर
कानूनी सहयोग तथा परामर्श केन्द्र (ल्याक) सन् १९८७ मा स्थापना भएको एक गैर सरकारी संस्था हो । यस संस्थाले स्थापनाकाल देखि नै निरन्तर रुपमा महिला तथा बालबालिकाको न्यायमा पहुँच अभिवृद्धि, महिला सशक्तिकरण, नेतृत्व विकास तथा क्षमता अभिवृद्धिका लागि काम गर्दै आएको छ । यस संस्थाका संस्थापक अध्यक्ष प्रा.डा. शान्ता थपलियाले आफ्नो विद्यावारिधिको शोधपत्र तयार गर्ने क्रममा नेपालका धेरै गाउँबस्ती जाने क्रममा महिलाले भोग्दै आएका लैंगिक हिंसा, यौनिक हिंसा, विभेद, चेतना अभाव र विभेदकारी कानूनको कारणले न्यायमा पहुँचको कहालिलाग्दो अवस्थाको प्रत्यक्ष साक्षी बन्न पुग्नु भएकोले त्यस्ता महिला तथा महिला संगसंगै पीडित हुन पुगेका बालबालिकाको न्यायमा पहुँच अभिवृद्धि गर्ने उदेश्यले यस संस्थाको स्थापना भएको थियो । तत्कालिन समयमा महिलाहरु हिंसा सहेर घरभित्रै बस्न बाध्य भएका र त्यसको विरुद्ध आवाज उठाउन नसकेका कारण उनीहरुको न्यायमा पहुँच पुर्याउन अति जरुरी महशुस गरेर कानुनी सहयोग तथा परामर्श केन्द्र ल्याकको स्थापना सन् १९८७ मा प्रा.डा. शान्ता थपलियाको नेतृत्वमा भएको थियो । महिलामाथि गरीएको विभेदपूर्ण व्यवहार, सबै प्रकारका हिंसा विरुद्ध आवाज उठाउने, महिलाको नेतृत्व विकास गर्ने तथा महिलाहरुको न्यायमा पहुँच सजिलै पुग्न सकोस् भन्ने उदेश्यका साथ यस संस्थाको स्थापना भएको हो । शुरुवाती दिनमा देशको राजनीति अवस्थालाइ मध्यनजर गर्दै संस्था मार्फत् अनौपचारिक रुपमा सेवा प्रदान गर्दै आउनुभएको र २०४६ सालको राजनीतिक परिवर्तनपछि देशमा प्रजातन्त्रको स्थापनासंगै औपचारिक रुपममा संचालक समिति गठन गरेर विधिवत् संस्था दर्ता गरी प्राध्यापक डाक्टर शान्ता थपलियाको निवासको तल्लो तलामा यस संस्थाको स्थापना भएको थियो । समाजमा रहेका सबै वर्गको समान अधिकारको कुरा उठिरहेको अवस्थामा संयुक्त राष्ट्रसंघबाट महिला माथि हुने सबै प्रकारका भेदभाव उन्मूलन सम्बन्धी महासन्धि (CEDAW) पारित भएको कारणले पनि महिलामाथि हुने हिंसा र महिला अधिकारका विषयमा आवाज उठिरहेको समयमा नेपालमा प्रजातान्त्रिक वातावरणमा धेरै नेपाली जनताहरुको विभिन्न सेवामा मानवअधिकार तथा विकासमूलक कार्यक्रम माग गर्न थाले । महिलाहरुलाइ कानुनी जागरण नभएको कारणले नै महिलाहरु आफ्नो अधिकारको विषयमा अनभिज्ञ भएका हुनाले र हिंसा तथा अन्यायमा पर्नुको मूलकारण पनि यही हो भन्ने ठानी उनीहरुलाइ कानूनी जागरण गर्नुपर्दछ भन्ने सोच राखी विभिन्न जिल्लामा कानूनी जागरण अभियानको थालनी गरीयो । सुरुमा ग्लोबल फन्ड को सानो परियोजनाबाट नेपालगंज र झापामा कानूनी जागरण कार्यक्रम सुरु भयो । साथै केही कानून व्यवसायीहरु नियुक्त गरी त्यस समयमा निवेदन लेख्ने, लिखित लेख्ने लगायतका सम्पूर्ण कार्य हालतले नै गर्ने गरीन्थ्यो, टाइपराइटर समेत पनि थिएन । समयको परिवर्तसंग ल्याकले हाल देशका साठी वटा भन्दा जिल्ला विभिन्न समयमा विभिन्न परियोजना तथा कार्यक्रम मार्फत सेवा पुर्याउन सफल भएको छ । संस्थाले मानभवन ललितपुर स्थित सुविधा सम्पन्न, कम्प्युटर, ल्यापटप, प्रिन्टर, तालिम प्राप्त दक्ष कर्मचारी, कानून व्यवसायीबाट आफनै भवनबाट सेवा दिदै आएको छ । संस्थामार्फत असहाय गरीब महिलाहरुले निशुल्क कानूनी सहयोग तथा परामर्श पाइ न्यायमा पहुँच र अधिकारहरुको संरक्षण गर्न मदत पुगेको छ ।
कानूनको शासन र भेदभावरहित समाज निर्माण गर्न र मानव अधिकारको संरक्षण तथा न्याय, सशक्तिकरण र समावेशीतमा पहुँच प्रवर्द्धन गरी महिला, बालबालिका, अपाङगता भएका व्यक्तिहरुको साथै लैंगिक तथा यौनिक अल्पसंख्यकहरुको अधिकार र मर्यादा कायम गर्न योगदान गर्ने ।
समतामूलक एवं न्यायपूर्ण समाजको निर्माण गर्ने
सीमान्तकृत समुदायका महिला, बालबालिका, अपाङगता भएका व्यक्ति एवं लैंगिक तथा यौनिक अल्पसंख्यकहरुको सम्मानजनक जीवन सुनिश्चित गरी मानव अधिकारको सम्मान, संरक्षण र प्रवर्द्धन गर्ने
कानूनी सहयोग तथा परामर्श केन्द्र (ल्याक) एक गैर-सरकारी संस्था हो जसले नेपालमा महिला र सीमान्तकृत समूहहरूको लैङ्गिक-उत्तरदायी न्यायमा पहुँच बढाउने लक्ष्य राख्छ।
ल्याकले महिलाहरूको न्यायमा पहुँच बढाउन समर्पित छ, विशेष गरी सीमान्तकृत समूहहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्दै । संस्थाले यी महिलाहरूको लागि न्याय परिणामहरू सुधार गर्न प्रभावकारी र नवीन दृष्टिकोणहरूको दायरा लागू गरेको छ। यसको प्राथमिक उद्देश्य महिला विरुद्ध हुने सबै प्रकारका हिंसालाई सम्बोधन गर्नु हो, जसमा लिङ्गमा आधारित हिंसा, हानिकारक सांस्कृतिक अभ्यासहरू, भेदभावपूर्ण कार्यहरू, र महिला मानव अधिकारको कुनै पनि उल्लङ्घन समावेश छ। ल्याकले सीमान्तकृत समुदायहरूको लागि दर्ता र नागरिकता प्रक्रियाहरू जस्ता महत्त्वपूर्ण सेवाहरूमा पहुँच सुधार गर्न पनि काम गर्दछ। थप रूपमा, यसले मनोरञ्जन क्षेत्रमा महिलाहरू, आप्रवासी कामदारहरू, मानव बेचबिखनका पीडितहरू र अनौपचारिक क्षेत्रमा कार्यरत महिलाहरूले सामना गर्ने चुनौतीहरूमा केन्द्रित छ। LACC ले महिला शान्ति र सुरक्षाका मुद्दाहरूमा नीतिगत सुधारको लागि दृढतापूर्वक वकालत गर्दछ र न्याय मार्गहरू नेभिगेट गर्न उनीहरूलाई समर्थन गर्दछ।
ल्याकले SRHR, DRR, र GBV जस्ता मानव अधिकार सम्बन्धी जागरूकता अभियानहरू सञ्चालन गर्न सक्रिय रूपमा काम गर्दै आएको छ। यो विभिन्न कार्यशाला, सेमिनार र प्रशिक्षित सञ्जालहरूको परिचालन मार्फत आयोजना गरिएको छ। यसबाहेक, यसले नेपालमा मानव अधिकार र सुशासनलाई आफ्ना विभिन्न कार्यक्रम र पहलहरू मार्फत प्रवर्द्धन गर्ने काम गर्दछ। यसले मानव अधिकार र सुशासनमा काम गर्दछ र व्यक्ति र समुदायको अधिकारलाई प्रवर्द्धन गर्ने र सरकार र अन्य पक्षहरू यी अधिकारहरूको पालना गर्न जवाफदेही छन् भनी सुनिश्चित गर्ने लक्ष्य राख्छ। यसमा भ्रष्टाचार विरुद्ध लड्ने र पारदर्शिता र सुशासन अभ्यासहरूलाई प्रवर्द्धन गर्ने समावेश छ।
ल्याकले महिलाहरूको आत्म-मूल्यको भावना, आफ्नै छनौटहरू निर्धारण गर्ने क्षमता, र समान प्रतिनिधित्व र सक्रिय सहभागिता मार्फत सामाजिक परिवर्तनहरूलाई प्रभाव पार्ने अधिकारलाई प्रवर्द्धन गर्न सरकारसँग काम गर्दछ। यसका साथै, सबै राज्य संरचनाहरूमा महिलाहरूको प्रतिनिधित्वको परिकल्पना गर्नुहोस्, ताकि निर्णय प्रक्रियाको सबै तहमा महिलाहरूको अर्थपूर्ण सहभागिता सुनिश्चित गर्न सकियोस्। यसबाहेक, यसले तल्लो तहका महिलाहरूलाई आफ्ना अधिकारहरू बुझ्न सशक्त बनाउँछ र कानुनी प्रणालीले रूपान्तरणको लागि सक्षम बनाउँछ। यसले महिला विरुद्धको भेदभाव र हिंसालाई निरन्तरता दिने सामाजिक मान्यता र मनोवृत्तिहरू परिवर्तन गर्न काम गर्दछ। ल्याकले महिलाहरूको अधिकारलाई प्रवर्द्धन गर्न र न्यायमा पहुँच गर्न र हिंसामुक्त जीवन बिताउन आवश्यक सीप र स्रोतहरू प्रदान गर्न महिलाहरूलाई सशक्त बनाउँछ।
तपाईंको अधिकार सुरक्षित हुनुपर्छ, र हामी तपाईंको छेउमा उभिन यहाँ छौं। तपाईंलाई कानुनी मार्गदर्शन चाहिन्छ, कठिन समयमा समर्थन चाहिन्छ, वा न्यायको लागि बोल्न आवाज चाहिन्छ - हामी तपाईंलाई हरेक पाइलामा मद्दत गर्न यहाँ छौं।
कानूनी सहयोग तथा परामर्श केन्द्र (ल्याक) एक गैर-सरकारी संस्था हो जसले नेपालमा महिला र सीमान्तकृत समूहहरूको लैङ्गिक-उत्तरदायी न्यायमा पहुँच बढाउने लक्ष्य राख्छ।
कानूनी सहयोग तथा परामर्श केन्द्र (ल्याक) एक गैर-सरकारी संस्था हो जसले नेपालमा महिला र सीमान्तकृत समूहहरूको लैङ्गिक-उत्तरदायी न्यायमा पहुँच बढाउने लक्ष्य राख्छ।
